Krzysztof Mętrak

---

Życiorys

Urodziny Krzysztofa Mętraka wiążą się z osobą profesora SGGW, Czesława Mętraka, oraz jego żony Teresy. Wczesne lata życia spędził w Jeleniej Górze, jednak w 1950 roku rodzina postanowiła przenieść się do Warszawy, zamieszkując przy ulicy Nowolipie 9. Już w czwartej dekadzie życia nauczył się czytać i pisać, co zapoczątkowało jego literacką przygodę. W 1962 roku ukończył szkołę średnią im. Romualda Traugutta, a jego praca maturalna „Mijam miasto” zdobyła uznanie, otrzymując nagrodę od czasopisma „Stolica”. W tym samym roku zajął pierwsze miejsce w konkursie organizowanym przez „Życie Literackie” pod hasłem Mój bohater literacki.

Rok 1962 to także moment debiutu Krzysztofa jako pisarza. Wcześniej, w 1960 roku, zaczął swoją karierę sportową jako piłkarz Polonii Warszawa, grając na pozycji pomocnika. Zrezygnował jednak z kariery sportowej, aby podjąć studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1963 roku rozpoczął współpracę z tygodnikiem „Współczesność”. W 1965 roku otrzymał wyróżnienie od Uniwersytetu Marii Curie Składowskiej za referat dotyczący Stanisława Grochowiaka – biografii jego twórczości. Promotorem jego pracy magisterskiej na temat Stanisława Brzozowskiego był Stefan Żółkiewski, a sama praca liczyła 12 stron.

Krzysztof Mętrak konsekwentnie publikował w Warszawskim piśmie „Kultura”, zdobywając uznanie w szeregach literatów. W 1967 roku rozpoczął cykl Potyczki z Młodą literaturą w „Życiu Warszawy”. Wkrótce potem, w tym samym roku, stał się członkiem Związku Literatów Polskich. Lata 1967–1988 to czas współpracy z „Tygodnikiem Kulturalnym”, gdzie pisał artykuły z serii Lektury i problemy. W 1978 roku został usunięty z „Kultury” z powodu kontrowersyjnego wiersza Opatrzność, który zdaniem cenzury nawiązywał do śmierci Janusza Wilhelmiego. W 1969 rozpoczął współpracę z tygodnikiem „Film” na zaproszenie Bolesława Michałka, w którym w latach 1971–1973 prowadził cykl Plamy na ekranie.

Od 1973 roku jego publikacje związane były z „Ekranem”, a później z tekstami z kultury i kina, na które składały się również Autografy na Ekanie. W 1972 roku Mętrak zaczął pisać o historii polskiego kina w prasie wydawanej w Medalionie. W marcu 1973 rozpoczął pracę w tygodniku „Piłka Nożna”, gdzie jego felietony koncentrowały się na słynnych wydarzeniach sportowych z czasów Kazimierza Górskiego, Jacka Gmocha, Antoniego Piechniczka oraz sukcesów Widzewa Łódź. Jego końcowy felieton dotyczył anulowanych wyników ostatniej kolejki ligowej sezonu 1992/1993 meczów Legii Warszawa przeciwko Wisły Kraków oraz Olimpii Poznań.

W okresie 1970–1981 Krzysztof Mętrak współpracował z miesięcznikiem „Kino”, a w latach 1974–1975 wprowadził stałą rubrykę, w której podejmował krytykę polskich komedii filmowych. Exception ök spełniała tylko komedia Rejs Marka Piwowskiego, która zyskała jego pozytywną recenzję. Z czasem, w 1975 roku, taką samą pochwałę uzyskała także klimatyczna komedia Janusza Zaorskiego, Awans. W latach 1976–1978 jego publikacje w tym piśmie drastycznie spadły, lecz w latach 1979–1981 na nowo wróciły do regularności, a w 1981 roku Mętrak stał się członkiem redakcji. Po wprowadzeniu stanu wojennego odszedł z redakcji, jednak powrócił w 1992 roku, aby pozostać aż do swojej nagłej śmierci w sierpniu 1993 roku.

Prywatnie, Krzysztof Mętrak w 1976 roku ożenił się z Bogusławą Rygiel-Jasińską, lecz rozwód zakończył ten związek w 1982 roku po sześciu latach wspólnego życia. W 1989 roku stał się członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Na przestrzeni swojej kariery współpracował z wieloma pismami literackimi i filmowymi, w tym „Express Wieczorny”, „Film”, „Ekran”, „Sportowiec”, „Kultury”, „Współczesności”, „Literatury”, „Twórczości”, „Tygodnikiem Kulturalnym” oraz „Radar”. Był felietonistą tygodnika „Piłka Nożna” oraz współredaktorem „Encyklopedii piłkarskiej Fuji”. Opowiadano o nim również jako o związanym z opozycją antykomunistyczną. Mętrak zdobył Nagrodę Kisiela w 1990 roku.

Niestety, 4 sierpnia 1993 roku zmarł na skutek zawału serca. Jego pogrzeb zgromadził znaczące postacie z branży filmowej i sportowej, w tym trenera Kazimierza Górskiego. Po jego śmierci, Krzysztof Mętrak został pośmiertnie uhonorowany nagrodą przewodniczącego Komitetu Kinematografii Laterna Magica. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie, w kwaterze E-III-1, rządzie 1, w grobie numer 13. W 1994 roku ustanowiono Konkurs o nagrodę im. Krzysztofa Mętraka, skierowany do młodych krytyków filmowych.

Publikacje

Oto pełna lista publikacji autorstwa Krzysztofa Mętraka, które pokazują szerokie spektrum jego twórczości oraz zainteresowań:

• legendy nie umierają,
• autografy na ekranie,
• po seansie,
• jeśli jest niebo, będę tam,
• słownik filmowy,
• krytyka – twórczość przeklęta,
• grzejąc ławę,
• notatki z pawlacza,
• dziennik 1969-1979,
• dziennik 1979-1983.

---

Oceń: Krzysztof Mętrak

---